18AT100-1300
Kısa dönemli ötegezegenlerin geçiş gözlemlerinin fotometrik incelenmesi ve analizi


ÖZET
Güneş Sistemi dışında gözlenen gezegenleri, Güneş Sistemi üyesi olanlardan ayırmak amacıyla bu dış gezegenlere “ötegezegen” adı verilmiştir. Gezegenler, birkaç milyon yılda şekillenen ön gezegen disklerdeki tozun makroskobik boyuttaki ilk hali “planetesimal” ları meydana getirmesinin ardından kabaca birkaç Myılda gaz; 10 ile 100 Myılda karasal kütlelere dönüşmesiyle oluşur. (Armitage, 2009). Gezegenlerin temel parametreleri, kütle ve yarıçaptır. Bu iki parametrenin belirlenmesiyle yıldızın diğer astrofizik ölçütleri ve yörünge parametrelerinin bilinmesi gezegenin atmosfer ve iç yapısına, oluşumuna ve evrimine ilişkin bilgilere ulaşılabilir. Bir ötegezegen çok sönük bir cisimdir ve kendisinden çok daha parlak olan yıldızının ışığı altında zor fark edilir, bu nedenle doğrudan görüntülenmesi zordur. Ancak yıldızının gözlenmesiyle gezegen varlığından kaynaklanan etkilerin dolaylı olarak gözlenmesi mümkündür (van de Kamp 1943). Bir gezegenin yörünge hareketi sırasında, bakış doğrultusunda gözlemciyle, çevresinde dolandığıyıldızı arasına girmesine “geçiş” denir. Bir gezegen geçişi sırasında yıldız akısında yıldızın ve gezegenin yarıçaplarına bağlı olarak azalma gözlenir. Güneş benzeri bir yıldız çevresinde dolanan Jüpiter benzeri dev bir gezegenin geçişi, %1’lik bir ışık değişimi meydana getirirken, Yer benzeri bir gezegende bu değer, 100 kat daha küçük olacaktır. Projenin temel amacı öte gezegenlerin geçiş eğrilerinin analizlerinden sistemin yörünge ve fiziksel parametrelerine en duyarlı biçimde ulaşmak ve geçiş zamanları değişimlerinde diğer cisimleri araştırmaktır. Ötegezegen araştırmalarının temel amaçlarından biri de gezegen sistemlerinin gökadamızda ne sıklıkta bulunduğunu anlamak ve buradan gelecek veriyle gezegen sistemlerinin oluşumu konusundaki mevcut senaryoları sınamaktır. Proje için gezegenli yıldız sistemi seçimi yapılırken, NASA Exoplanet Archive (https://exoplanetarchive.ipac.caltech.edu/) veritabanı kullanılmıştır. Ötegezegenin bağlı olduğu yıldızı etrafında dolanım peryodu 2 günün altında olan ötegezegenler seçilmiştir.