TUG RTT150 teleskobunda "Cassegrain" odağında yüksek hızlı görüntüleme amacıyla kullanılan bu kamera 2009 yılında RTT150'nin odak düzlemi alıcıları arasına katılmıştır. Diğer Andor DW436 modeli kameradan farklı olarak saniyede 9 tam kare görüntü alınabilen bu kamera ile küçük alanlar seçildiğinde ise saniyede 300 görüntüye ulaşılabilmektedir.
Bu yüksek hızlı CCD ile RTT150 teleskobunda yüksek hızlı ışıkölçümü çalışmaları yapılabilir. Bunun için araştırmacılar aşağıdaki teknik ayrıntılara dikkat ederek gözlem projesi hazırlamalıdırlar.
Andor iXonEM CCD Kamerasının Özellikleri
| Modeli: | Andor iXonEM+ CCD, arkadan aydınlatmalı |
| Formatı: | 1024 x 1024 piksel |
| Piksel boyutu: | 13 x 13 mikron |
| Yonga boyutu: | 13.3 x 13.3 mm |
| Piksel Ölçeği: | 0.23"/piksel |
| Görüntü alanı: | 3.9' x 3.9' |
| Kuyu derinliği: | 80,000 e- |
| Sayısal çözünürlük: | 16-bit (1 MHz), 14-bit (10, 5, 3 MHz) |
| Kara Akım: | 0.010 e-/piksel/sn (-75 Cº) |
| Okuma gürültüsü: | <1-47 e-(10 MHz) |
| Kazanç (gain): | 1-1000 (Electron Multiplier) |
| Binning: | 1x1 - 8x8 |
| Soğutma: | TE + hava, 20 Cº'lik ortamın -80 Cº altına kadar. |
| PC arabirimi: | CCI-23 PCI Kontrol Kartı |
| Yazılım: | Andor-Solis |
| Süzgeç tekerleği: | 50x50 mm, 8 yuvalı |
| Süzgeçler: | UBVRI, SDSS |
Andor iXonEM CCD Teknik Ayrıntı (İng.) --> Tıklayın.
ANDOR iXon EM CCD İLE YÜKSEK HIZLI IŞIK ÖLÇÜM TEKNİĞİ
Andor iXon EM CCD'nin teknik özellikleri kullanılarak RTT150 teleskobunda hızlı fotometre gerektiren gözlem projeleri yürütülebilir. Hızlı fotometre tekniği gerektiren çalışma yapacak araştırmacılar gözlem projesi tekliflerini aşağıdaki bilgiler doğrultusunda hazırlayabilirler.
- Bu CCD ile 1024x1024 piksel formatında (full frame) yaklaşık 8 kare/sn görüntü alınabilir.
- Daha yüksek zaman çözünürlüğüne ulaşılması istenilen çalışmalarda, kameranın "electron multiplying + subframe"özellikleri kullanılarak saniyede 300'e kadar görüntü alınabilir. "electron multiplying" özelliğinde, klasik CCD'lerde kullanılan normal "binning" özelliğinden farklı olarak seçilen bölgenin her bir kolonunu oluşturan piksellerdeki (Y pikselleri) elektronlar toplanır. Sonuçta elde edilen veri "1" piksel yüksekliğinde bir kuşak şeklindedir ("one-dimensional strip"). Örneğin "1024x60" piksel boyutlarında bir bölgede çalışılacaksa "subframe" ayarları için: X1=1, X2=1024 Y1=1, Y2=60; "electron multiplying" ayarları için de XBIN=1, YBIN=60 eçilebilir. Bu durumda elde edilen veri "1024x1" piksel boyutlarında olur. Aşağıdaki şekilde bu işlemler temsili olarak gösterilmiştir.
- CCD kazanç ayarı için "100" iyi bir seçimdir.
- Seçilen poz süresine bağlı olarak kamera yazılımı saniyede kaç "strip/frame" elde edilebileceğini gösterir.
- Veriler 3-Boyutlu olarak, çok sayıda görüntünün ardarda sıralandığı bir "data cube" yapısında saklanır.
- Bir "data cube" un boyutu 2 GB'ı geçtiğinde program otomatik olarak yeni bir "data cube" açar.
- "one-dimensional strip" tekniği gerektiren çalışmalar için, mukayese ve değişen yıldızın aynı çerçeveye düşmesi halinde bunları birleştiren doğrultunun CCD'nin yatay kenarına paralel hale getirilmesi gerekir. Bunun için teleskobun odak düzlemi gerektiği kadar döndürülür. Tam kare görüntü gerektiren çalışmalar için, mukayese ve değişen yıldızın aynı kareye girmesi amacıyla yine benzer şekilde odak düzlemi döndürülebilir.
- Andor iXon EM CCD ve aşağıda verilen veri indirgeme yazılımı kullanılarak yapılan çalışmalarda TUG desteğinin yanında "TÜBİTAK Research Project (Project No:209T055)" şeklindeki desteğe de yer verilmelidir.
ANDOR iXon EM CCD İÇİN ÖRNEK VERİ VE İNDİRGEME YAZILIMI
Andor iXon EM CCD ile alınan verilerin indirgenmesi için Dr. İrek Hamitoğu (TUG) tarafından hazırlanan yazılım IDL (ver. 6.4 veya üzeri) ortamında çalışmaktadır ve aşağıdaki bağlantıdan yüklenebilecek "library" kullanılmalıdır.
Andor iXon EM CCD Veri İndirgeme yazılımı --> andor_1d.pro
Örnek veri seti --> gst_49.fits.zip
IDL Library --> lib.zip NOT: "ZIP" dosyasi bilgisayarinizda "c:\RSI\idl64" altında bulunan "lib" klasoru ile yer değistirmelidir. Bunu yapmadan once "lib" klasorunde olabilecek kendi yazdiginiz programlari yedeklemeyi unutmayin!
ANDOR iXon EM CCD İLE YAPILAN GÖZLEMLERE DAYALI BAZI ÖRNEK ÇALIŞMALAR
- Aperiodic optical variability of intermediate polars - cataclysmic variables with truncated accretion disks, A&A, 2010, Vol.513, pp.63
- On the change of the inner boundary of an optically thick accretion disk around white dwarfs using the dwarf nova SS Cyg as an example, Astronomy Letters, 2012, Vol.38, No.4, pp.238-248