Alman Fizik Derneği'nin teorik fizik alanındaki en büyük ve saygın ödülü olan Max Planck Madalyası, "Galaksi kümeleri arasından geçen kozmik zemin ışınımının gözlenen tayfındaki değişimlerin teorik tahmini” konusundaki çalışması sebebiyle Prof. Dr. Rashid Sunyaev'e verildi. Prof. Sunyaev’in şimdiye kadar yaptığı çalışmalar rölativistik astrofizik ve kozmoloji alanına çok önemli katkılar getirmiştir.
Rashid Sunyaev, Rus Bilim Akademisi Uzay Araştırmaları Enstitüsü’nde Baş Araştırmacı, Max Planck Astrofizik Enstitüsü'nün onursal müdürü ve Princeton'daki İleri Araştırmalar Enstitüsü'nde misafir profesördür. Ayrıca, Kazan Federal Üniversitesi onursal profesörü ve Tataristan Cumhuriyeti Bilimler Akademisi’nin onursal üyesidir. Prof. Sunyaev, 20 yılı aşkın bir süredir TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi’nde (TUG) çalışan 1.5 m ayna çaplı Rus-Türk ortak teleskobu RTT150’nin TUG’a kurulmasındaki koordinasyonda, işbirliği protokollerinde ve modern odak düzlemi alıcılarının sağlanmasında doğrudan yer almış, RTT150’de yürütülen birçok gözlemsel astrofizik araştırmada bilimsel danışmanlık yapmıştır. RTT150’de yapılan gözlemlerle desteklenen önemli araştırmalardan birisi, Sunyaev-Zel’dovich etkisi yöntemi kullanılarak Planck Uzay Gözlemevi (ESA) tarafından keşfedilen ve evrendeki kütleçekimine bağlı en büyük oluşumların - Gökada Kümelerinin - incelenmesidir.
Prof. Sunyaev, elektromanyetik ışımanın x-ışını bölgesinde araştırma yapan ve 13 Temmuz 2019’da fırlatılan Spectrum-Roentgen-Gamma uzay gözlemevinin (SRG) bilimsel danışmanıdır. Bu uydunun temel görevi, gözlenebilen evrenin x-ışın haritasını oluşturarak tüm büyük gökada kümelerini bu harita üzerinde tespit etmektir. TÜBİTAK, Kazan Federal Üniversitesi, Tataristan Cumhuriyeti Bilimler Akademisi ve Rusya Bilimler Akademisi Uzay Araştırmaları Enstitüsü işbirliği çerçevesinde RTT150 teleskobu da SRG kaynaklarına yer tabanlı optik gözlem desteği programına alınmıştır. RTT150 teleskobu 2020 yılından beri, SRG üzerinde bulunan X-ışını teleskopları tarafından keşfedilen ve daha önce bilinmeyen kozmik kaynakların optik karşılıklarını araştırmaktadır. Buradan çıkması öngörülen çok sayıda keşfin astrofiziğe sağlayacağı katkı da o oranda büyük olacaktır.
Madalyasını Alman Fizik Derneği’nde gelecek yıl Mart ayında yapılacak bir tören ile alacak olan Prof. Dr. Rashid Sunyaev'i 2023 Max Planck Madalyası’na layık görüldüğü için tebrik eder ve yüksek enerji astrofiziği alanındaki işbirliğimizin verimli ve keşiflerle dolu bir şekilde devam etmesini dileriz.
*Haberin Manşet Görseli: TÜBİTAK, Rusya Uzay Araştırmalar Enstitüsü (IKI) ve Kazan Federal Üniversitesi (KFU) arasında RTT150 teleskobu ve Spektrum Röntgen Gama (SRG) X-ışını uydusunun kullanım şartlarının imzalandığı 2015 yılına aittir.