Yer'in yakın komşuluğunda, gezegenimize çarpma ve yeryüzündeki canlı hayata zarar verme potansiyeline sahip 2.000'den fazla asteroit (Potansiyel Tehlikeli Asteroit (PTA), ing. Potentially Hazardous Asteroid (PHA)) keşfedilmiştir. Bu asteroitlerin gözlemleri, yer tabanlı gözlemevlerinden yapılmakta ve dolandıkları yörüngeler sürekli izlenmektedir. Çarpışma durumunda büyük yıkıma yol açabilecek bu asteroitlerin boyutları görece oldukça küçüktür. Günümüzde bilinen en büyük PTA'nın çapı 7 km'dir (1999 JM8 asteroidi). Küçük olmaları nedeniyle diğer büyük gezegenlerin çekim etkisi altında olan bu asteroitlerin izledikleri yörüngeler kararlı değildir ve sürekli değişme eğilimindedir. İşte bu değişikliklerin anlık olarak belirlenebilmesi için sürekli takip gözlemlerinin yürütülmesi ve konumlarının hassas olarak belirlenmesi gereklidir.
Şekil 1. 2 Haziran Güneş sistemi ve gezegenlerin konumları ve 2021 KT1’in Yer ile yakın geçişi [1]
1 Haziran 2021 tarihinde Yer'e 18,9 Ay uzaklığından geçen (1 Ay uzaklığı ~384.000 km) 2021 KT1 asteroidi, gezegenimiz için tehlike oluşturmaktadır ve PTA sınıfında yer almaktadır. ~190 metre çapa sahip olan 2021 KT1 asteroidi, Yer'e en yakın konumundan geçişi sırasında 18,1 km/saniye hızla yörüngesi üzerinde hareket etmiştir. Asteroidin yakın geçiş yaptığı 1 Haziran 2021 gecesi olumsuz hava şartları nedeniyle TUG Bakırlıtepe Yerleşkesinden 2021 KT1'in gözlemi yapılamamıştır. PTA sınıfında yer alan bu asteroit yakın geçişinin bir gün öncesinde 31 mayıs 2021 gecesi TUG Bakırlıtepe Yerleşkesinden gözlenmiştir (Şekil 1).
Şekil 2. TUG Bakırlıtepe Yerleşkesinden 2021 KT1 görüntüsü
Şekil 2'de kırmızı çember içindeki sönük ışık kaynağı 2021 KT1 asteroididir. Görüntü 300 saniyelik tek poz ile filtresiz olarak alınmıştır. Gökyüzünde oldukça yüksek hızla hareket eden bu asteroidi noktasal kaynak olarak görüntüleyebilmek için teleskobun takip hızı asteroidin gökyüzündeki hızına göre ayarlanmıştır. Görüntüdeki çizgi halindeki izler, asteroitle aynı kareye giren yıldızların iz görüntüsüdür. Eğer yıldızları noktasal kaynak olarak görüntüleseydik ve 300 saniye poz verseydik bu kez asteroit yıldızların izine benzer bir iz oluşturacaktı. Ancak, asteroit çok parlak olmadığı için oluşturacağı iz oldukça belirsiz olacaktı. T100 teleskobu ile alınan bu görüntü ile aynı zamanda teleskobun takip özelliklerinin de oldukça gelişmiş olduğu görülmektedir. Yer'in dönme hızına göre (sidereal) yıldız gözlemlerinin yapıldığı T100 teleskobu ile farklı gökyüzü hareketine sahip nesnelerin gözlemi de rahatlıkla yapılabilmektedir.
Son olarak tüm Dünya'da yapılan son çalışmalar ile birlikte Yer ile çarpışma olasılığı bulunmayan 2021 KT1 asteroidinin bir sonraki yakın geçişi 20 Mayıs 2058 tarihinde gerçekleşecek ve asteroit Yer'e ~26 Ay uzaklığı mesafeden geçecektir.
[1] https://ssd.jpl.nasa.gov/sbdb.cgi?sstr=2021KT1