Özet:
Proje Yürütücüsü: Aysun AKYÜZ, ÖZET: Süpernova kalıntıları (SNK), yıldız evriminin son aşaması olan süpernova patlamalarından geriye kalan atıklardır. SNK’ ların incelenmesi, süpernovaları oluşturan ata yıldızları ve patlamaların oluşum oranlarının tahmininin yanı sıra, yıldızlararası ortamın madde bolluğunun, yoğunluğunun ve yıldız evriminin erken evrelerinin anlaşılmasında oldukça önemlidir. Ayrıca çok sayıda süpernova kalıntısının çalışılmasıyla bu gök cisimlerinin ve ata cisimlerinin evrimleri konusunda daha fazla bilgi edinilmektedir. SNK’ların yoğun olduğu Galaksi düzlemimizde bulunan yoğun gaz ve tozun sönükleştirme etkisi ve uzaklıklarının belirlenmesindeki zorluklar, onların özellikle optik, morötesi ve X-ışın dalgaboylarında araştırılmasını önemli ölçüde zorlaştırmaktadır. Galaksi – ötesi örneklerde bu problemler çok daha azdır. Yakın galaksilerdeki SNK’ ların çalışılmasında aşağıda sıralanan önemli avantajlar vardır ; gözlenen galaksideki bütün SNK’ lar aynı uzaklıkta ve dolayısıyla galaksinin bizden uzaklığı ile aynı alınabilmekte, galaksinin tümü bir yada birkaç gözlemle incelenebilmekte, SNK’ ların birbirlerine göre göreli pozisyonları hesaplanabilmekte, gözlenen galaksi doğrultusundaki soğurma iyi bilindiğinden ve bunun SNK akıları üzerindeki etkisi kolayca düzeltilebilmektedir. Galaksi-ötesi SNK’ ları belirleme çalışmaları için optik yayınım çizgi oranı [SII] / H? >0.4 kriteri ilk olarak Mathewson & Clarke (1973) tarafından kullanılmıştır. Bu yöntem ile SNK’ların optik bölgede belirlenmesine öncülük etmişlerdir.