pending

Basık Yörüngeli Çift Sistemlerin Dikine Hız Ölçümleri

Bu projede literatürde ayrıntılı incelenmesi yapılmamış uzun dönemli ve basık yörüngeye sahip çift sistemlerin tayfsal gözlemleri yapılacaktır. Gözlenen sistemlerin elde edilen tayf verilerinden dikine hızları ölçülecektir. Ölçümleri yapılan dikine hızların yardımıyla sistemlere ait yörünge parametreleri belirlenecektir. Ayrıca, seçilen sistemlerin T60 teleskobu ile fotometrik gözlemleri yapılmaktadır. Tayfsal çalışma ile elde edilen yörünge parametreleri, fotometrik analizle elde edilen parametrelerle birleştirilerek sistemi oluşturan bileşenlerin fiziksel parametreleri hesaplanacaktır.

Galaktik Süpernova Kalıntılarının Işıkölçüm ve Tayfölçüm Gözlemleri

Bu proje ile Galaksimizde bulunan bazı Süpernova Kalıntılarının (SNK) optik gözlemlerinin yapılması amaçlanmaktadır. Bu amaç ile 8 Galaktik SNK seçilmiştir. Gözlemler; Işıkölçüm ve tayfölçümden oluşmaktadır; RTT150 teleskobu ve TFOSC tayfölçer ve kamerası ile yapılacaktır. Işıkölçüm gözlemlerinde [SII]/H-alfa oranına bakılacak ve SNK’ler HII bölgesinden ayırtedilecektir.

Rozet Bulutsusunun (Sh2-275 HII Bölgesi) Tayfsal Gözlemleri ve Yüzey Parlaklığının Belirlenmesi

Bu proje çalışmasında, RTT150 teleskopunun coude çıkışında kullanılan DEFPOS tayfölçeri kullanılarak gökadamızın yıldızlararası ortamındaki iyonize olmuş hidrojen kaynaklarından biri olan ve yayılı durumda bulunan Rozet bulutsusunun (Sh2-275: Caldwell 49: LBN 949) yüzeyinden belirlenen 190 tane bölgeden (Tablo 1) Hα (6563Å) çizgi gözlemleri yapılacaktır. RTT150 teleskopunun coude çıkışına kullanılan DEFPOS tayfölçeri 4 açı dakikalık (4') çok dar görüş alanına sahip olduğundan seçili 190 bölgenin her biri 200 km/s (4.4Å) hız aralığında 4 açı dakikalık açısal çapa sahiptir.

Seçilmiş İkiz Çift Yıldız Sistemlerinin Analizi

Bu çalışmada, ASAS katalogunu kullanarak belirlemiş olduğumuz ikiz çift yıldız olarak da adlandırılan kütle oranları (q) ~ 1'e yakın olan örten çift yıldız sistem adaylarının fiziksel parametrelerinin belirlenmesi hedeflenmektedir. RTT150 ile yapılacak olan gözlemlerle aday ikiz çift yıldızların farklı evrelerde dikine hız değerleri elde edilecek ve bu dikine hız değerleri kullanılarak aday ikiz çift yıldızların yörünge parametreleri elde edilecektir.

Seçilen β Lyrae Türü Örten Çift Yıldızların Tayfsal İncelenmesi

Çift yıldızların gözlemleri şüphesiz bize sağladığı bilgiler bakımından çok önemlidir. Yıldızlara ait temel parametreleri, en hassas şekilde sadece, çift yıldız gözlemlerinin analizinden elde edebiliyoruz. Tek yıldız çalışmalarından elde edilen parametre hataları, en iyi durumda yüzde beş civarında iken çift yıldız gözlemlerinden yüzde bir veya daha hassas hata paylarıyla kütle, yarıçap ve sıcaklık gibi bilgilere ulaşmak mümkün olabilmektedir. Bu hassasiyet, yıldız evrim modellerinin test edilmesine olanak sağlamaktadır.

RV Tauri Türü Asimptotik Dev Kolu sonrası Dev/Superdev Yıldızların Tayfsal Takip Gözlemleri - I: Dikine Hız Ölçümleri

Bu çalışmada seçilmiş Galaktik RV Tau türü post-AGB yıldızları için güncel dikine hız ölçümlerinin tespiti hedeflenmektedir. TFOSC'la elde edilecek dikine hızlar literatürdeki dikine hız ölçümleri ile birlikte değerlendirilerek program yıldızları için güncel dönem değerlerinin tespitinde kullanılacaktır. Çalışmada TFOSC'la bulunacak dikine hızlar Hipparchos paralaks hataları nispeten düşük program yıldızları için kinematik özelliklerin (i.e. uzay hızları) ve Galaktik yörünge parametrelerinin (e.g. Rm, ev, zmax) tespitinde kullanılacaktır.

Kimyasal Peküler Yıldızların Doppler Görüntülemesi

Bu projede seçilen Ap türü tuhaf (peküler) yıldızların dönme dönemi boyunca zaman serisi şeklinde gözlemleri elde edilerek yüzeylerindeki tuhaf bolluk yapılarının, Doppler Görüntüleme yöntemiyle haritalanması amaçlanmaktadır. Görsel bölge parlaklığı 5.5 – 6.5 kadir yöresinde olan bu parlak tuhaf yıldızların yüksek çözünürlüklü tayflarına ihtiyaç duyulduğundan gözlemlerin RTT150 teleskobu ve Coude tayfçekeri kullanılarak gerçekleştirilmesi planlanmaktadır.

Sıcak bileşenli çift yıldız rüzgarlarının terminal hız değişiminin araştırılması

Bütün sıcak yıldızlar ışıma ile sürüklenen rüzgârlara sahiptir. Yıldızlar belirli bir ışınım gücünün üstüne çıkar çıkmaz sahip oldukları bu rüzgârlar tayfsal çizgilerde doğrudan gözlenebilir. Tayf tipi O, B ve A olan büyük kütleli yıldızlar için sınır 104 Lʘ ile uyuşmaktadır. Bütün büyük kütleli yıldızlar bu başlangıç ışınım gücünün üstünde bütün ömürleri boyunca oluşturdukları rüzgârların tayfsal delillerini doğrudan gösterirler (Abbott 1979). Orta ve küçük kütleli yıldızlar (MZAMS ≤ 8 Mʘ) bu yıldızların evrim aşaması AGB sonrası ve Beyaz Cüce final evresi aralığındadır.

Galaksi kümeleri optik galaksi yoğunluk haritaları yöntemiyle yapısal analizleri

Galaksi kümeleri, daha küçük kümeler ve grupların çekimsel olarak bir araya gelmesiyle oluşur. Bu sebeple neredeyse kümelerin tamamının yakın geçmişlerinden bir çarpışmanın izlerini taşıdıkları düşünülmektedir. X-band, radyo dalga verileriyle yapılan bir çok çalışma, bu cisimlerin devinimli hayat hikayeleri hakkında deliller sunmaktadır. Biz de bu gözlem projesinde, fotometri yaparak olası gruplaşmaları optik dalga boyunda tespit etmek ve kümelerin yapısal oluşumu hakkında kanıtlar elde edebilmek.

Orta kütleli kara delik adaylarının optik bileşenlerinin tayfsal gözlemleri

Evrim modelleri ve son yıllarda kızılötesi ve X-ışını dalga boylarında yapılan çalışmalar yakın cüce galaksilerde (dGs; Dwarf Galaxies) orta kütleli karadeliklerin (IMBHs; Intermediate Mass Black Holes) var olabileceğini göstermiştir. Bu çalışmada, NGC 3413, I Zw 18, and IC 2574 galaksilerinde X-ışınlarınca tespit edilmiş IMBH adaylarının optik bileşenlerini 1.5m çaplı RTT150 teleskobuna bağlı olarak çalışan TFOSC tayfçekeri ile yapacağımız tayfsal gözlemlerle belirlemeyi hedefliyoruz.

TÜBİTAK ULUSAL GÖZLEMEVİ