pending

Wolf-Rayet türü yıldızlar göreli olarak evrimleşmiş büyük kütleli tek veya çift durumunda olan, çok kuvvetli yıldız rüzgarları yolu ile yüksek kütle kayıp oranlarına sahip gök cisimleridir. Sahip oldukları tayf çizgisi biçimlerine göre alt sınıflara ayrılırlar (WN, WC, WO). Örten durumundaki Wolf-Rayet türü sistemler nadir bulunan sistemlerdir. Yüksek lisans tezi projesi kapsamında sunulan bu araştırmada TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi 60 cm Robotik teleskop kullanılarak seçilen örten Wolf-Rayet sistemlerinin uzun ve kısa dönemli ışık değişimleri araştırılacaktır.

Önerdiğimiz bu projede, TUG T100 Teleskopu ile yetersiz verisi bulunan ve en az bir ötegezegen bulundurduğu belirlenmiş ancak sisteme bağlı başka ötegezegenlerin de olabileceğinden şüphelenilen kısa yörünge dönemine sahip aday sistemlerin geçiş ışık eğrilerinin hassas bir şekilde elde edilmesi planlanmaktadır. Yıldız-gezegen sistemlerinden elde edilen geçiş ışık eğrileri yardımıyla uygun programlar (AstroImageJ vb.) kullanılarak gezegen varlığının araştırılması, aday ötegezegenlerin fiziksel parametrelerinin belirlenmesi ve yörünge dönem değişimlerinin incelenmesi amaçlanmaktadır.

Nova patlamaları, çift yıldız sistemindeki beyaz cücenin yüzeyinde termonükleer reaksiyonlarının bir sonucu oluşur. Bu tip patlama olaylarının parlaklık genlikleri 20 kadire kadar ulaşmaktadır. Evrendeki şiddetli olaylardan biridir. Bu proje ile T100 teleskobu ile herhangi bir nova olayının çok bantlı fotometrisi yapılarak detaylı patlama ışık eğrisinin elde edilmesi planlanmaktadır. Bu projede uluslararası işbirliği çerçevesinde gözlemlerin yapılarak çalışmaların yürütülmesi planlanmaktadır.

Bu proje ile seçilen Yer'e Yakın Asteroitler'in (YYA) yakın geçişleri esnasında fotometrik gözlemleri yapılarak, mutlak parlaklık (H), dönme periyodu (P), geometrk şekil, albedo ve dolayısıyla fiziksel büyüklüklerinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Elde edilen bu bilgiler sayesinde YYA'ların popülasyon modellerinin çıkarılması, Dünya’daki yaşam için potansiyel tehlike oluşturabilecek asteroitlerin belirlenmesi, yakın gelecekteki yeni maden kaynaklarının tespit edilmesi ve sınıflandırılması hususunda önemli bulgular elde edilecektir.

Zamanlama yöntemi, önceden gezegen, kahverengi cüce ya da yıldız bileşen barındırdığı tespit edilen sistemlere kütle çekimle bağlı ancak başka bir yöntemle saptanamayan cisimlerin keşfedilmesine dayalı bir yöntemdir. Temelde geçişi gözlenen bir gezegen barındıran istemlerde geçiş zamanları değişim yöntemi (ing. Transit Timing Variation Technique, TTV) ve çift yıldız sistemlerine kütleçekimle bağlı ilave cisimlerin belirlenmesine dayalı çift yıldız örtme zamanlaması yöntemi (ing. Eclipse Timing Variation, ETV) olarak iki ana başlık altında değerlendirilebilir.